Bij netcongestie is de vraag naar elektriciteit of het aanbod van elektriciteit groter dan de hoeveelheid die het elektriciteitsnet kan transporteren. De beschikbare ruimte en de hoeveelheid die over het stroomnet getransporteerd moet worden kloppen niet meer met elkaar. In dit artikel lees je wat de gevolgen van netcongestie voor jouw onderneming kunnen zijn en welke opties je daarbij hebt.
Drie hoofdredenen bij
netcongestie
Hoe kan het dat er steeds vaker
netcongestie optreedt? Dat heeft op hoofdlijnen te maken met drie redenen:
- We gebruiken steeds meer stroom. Dat komt door de groei van de bevolking en van de welvaart, maar dat komt ook door de elektrificatie die we doormaken. Steeds meer producten, systemen en processen gebruiken stroom. Denk bijvoorbeeld aan de snelle opkomst van warmtepompen, laadpalen, nieuwe bedrijven en de elektrificatie van de industrie. Die toenemende vraag naar stroom zal blijven aanhouden. Elektrificatie speelt namelijk een belangrijke rol in de energietransitie.
- Het stroomnet is gebouwd om stroom van de elektriciteitscentrale naar een afnemer te transporteren. Omdat er steeds meer duurzame energie decentraal wordt opgewekt - bijvoorbeeld met zonnepanelen - wordt stroom nu ook terug geleverd op het net. Nu dat steeds meer op grote schaal plaatsvindt, geeft dat problemen. Het stroomnet is hier niet op gebouwd.
- De zwaartepunten van het stroomnet zijn gebaseerd op centrale productie. Vanuit een paar grote centrales wordt de stroom gedistribueerd naar alle delen van het land. Daarbij zijn de kabels bij de centrales dik, terwijl de kabels in dunbevolkte gebieden dun zijn. Maar dat zijn juist de meest interessante gebieden om energie met zon en wind op te wekken. Daar is het lokale stroomnet dus niet op ingericht.
Twee opties om
netcongestie te vermijden
Om de problemen met
netcongestie te vermijden zou er minder stroom op het net getransporteerd kunnen worden. Een andere optie is om het stroomnet aan te passen aan de huidige en toekomstige vraag, waarbij zowel de capaciteitsproblemen als de knelpunten worden opgelost.
Met de tweede optie zijn netbeheerders momenteel bezig, maar dit kost veel geld en tijd. Daarom wordt momenteel noodgedwongen voor de eerste optie gekozen, met als gevolg dat dit zorgt voor een rem op de energietransitie.
Netcongestie remt de duurzame energietransitie
Het gevolg van
netcongestie is dat we bij het opwekken van duurzame stroom momenteel tegengehouden worden door de beperkingen van het huidige elektriciteitsnet. Zo mogen in gebieden met een schaarse netcapaciteit nu vrijwel geen nieuwe duurzame energieprojecten gebouwd worden.
Gebieden of regio’s met
netcongestie nemen in aantal toe. Dat betekent dat bedrijven en huishoudens eigen, vaak duurzaam opgewekte stroom niet terug kunnen leveren aan het net. En ook andersom: dat er geen ruimte meer is om elektriciteit af te nemen. Dat betekent dat nieuwe bedrijven niet aangesloten kunnen worden op het stroomnet.
Wil je weten hoe het in jouw gemeente is gesteld met de stroomcapaciteit?
Op de capaciteitskaart van Nederland zie je de afname en de invoeding op het stroomnet.
Te weinig capaciteit bij te veel productie
Een ander effect is dat de duurzame energiecentrales die wel aangesloten zijn, uitgeschakeld kunnen worden op het moment dat ze teveel produceren. Op een zonnige dag wordt er dankzij zonnepanelen veel zonne-energie opgewekt. Of op een dag met veel wind wordt veel windenergie met windmolens opgewekt. Stroomt al die energie in één keer het net op, dan ontstaan hoge spanningen die het huidige net niet aan kan. Deze zijn lokaal en op specifieke momenten. Het gevolg is dat zonne-installaties en windmolens tijdelijk worden uitgeschakeld.
Wanneer groene stroom niet terug geleverd kan worden door congestie, dan heeft dat nadelige effecten:
- Eigenaars van zonnepanelen missen de inkomsten van hun terug leveringen
- De afhankelijkheid van gas wordt niet minder
- Bedrijven worden huiveriger om investeringen in duurzame energie te doen
- De klimaatdoelstellingen worden niet gehaald
Netcongestie is vaak een lokaal probleem dat op bepaalde momenten optreedt. Kijk je naar alle opgewekte groene stroom, dan is daar juist een tekort aan. We kunnen het ons dus helemaal niet permitteren om bestaande duurzame energiecentrales uit te zetten of de aanleg van nieuwe projecten tegen te houden.
